اسکرام یا کانبان؟ کدام روش برای مدیریت پروژه شما بهتر است؟
اسکرام یا کانبان؟ تفاوت اصلی اسکرام و کانبان در ساختار و انعطاف‌پذیری آن‌هاست؛ اسکرام دارای چارچوب و زمان‌بندی مشخص (اسپرینت‌ها) است، در حالی که کانبان انعطاف بیشتری دارد و بر جریان مستمر وظایف تمرکز می‌کند.
اسکرام چیست؟
تعریف اسکرام
اسکرام یک چارچوب مدیریت پروژه است که در آن تیم‌ها وظایف را به بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت به نام اسپرینت (Sprint) تقسیم می‌کنند. این روش بر تعاملات تیمی، بازخورد مستمر و تحویل تدریجی محصول تمرکز دارد.
اصول اسکرام
- تیم‌های کوچک و خودگردان: تیم‌های اسکرام معمولاً بین 3 تا 9 نفر هستند و به صورت مستقل عمل می‌کنند.
- جلسات روزانه (Daily Stand-up): تیم هر روز در جلسات کوتاه وضعیت پیشرفت کار را بررسی می‌کند.
- تکرارپذیری: پروژه به بخش‌های کوچکتر تقسیم شده و در هر اسپرینت بخشی از محصول ارائه می‌شود.
مزایای اسکرام
- بهبود ارتباطات تیمی.
- ارائه مداوم ارزش به مشتری.
- شفافیت بالا در فرآیند.
کانبان چیست؟
تعریف کانبان
کانبان یک سیستم مدیریت وظایف است که بر پایه بصری‌سازی کارها و محدود کردن وظایف در جریان (WIP) طراحی شده است. این روش انعطاف‌پذیر است و بر بهبود مستمر فرآیندها تمرکز دارد.
اصول کانبان
- بصری‌سازی وظایف: وظایف در قالب کارت‌هایی روی یک تخته کانبان نمایش داده می‌شوند.
- محدودیت کار در جریان (WIP): تعداد وظایف همزمان محدود می‌شود تا از ازدحام جلوگیری شود.
- بهبود مستمر: فرآیندها به صورت مداوم ارزیابی و بهبود می‌یابند.
مزایای کانبان
- انعطاف‌پذیری بالا.
- مناسب برای تیم‌های مختلف.
- کاهش زمان انتظار وظایف.
تفاوت‌های اصلی بین اسکرام و کانبان
1. ساختار و انعطاف‌پذیری
- اسکرام: ساختارمندتر است و تیم باید به قوانین و زمان‌بندی‌های خاصی مانند اسپرینت پایبند باشد.
- کانبان: انعطاف بیشتری دارد و می‌توان وظایف را در هر زمان اضافه یا تغییر داد.
2. مدیریت وظایف
- اسکرام: وظایف در قالب اسپرینت‌های ثابت برنامه‌ریزی می‌شوند.
- کانبان: وظایف به صورت مداوم و بدون محدودیت زمانی مدیریت می‌شوند.
3. نقش‌ها
- اسکرام: دارای نقش‌های مشخصی مانند اسکرام مستر (Scrum Master) و مالک محصول (Product Owner) است.
- کانبان: نقش خاصی تعریف نشده و همه اعضای تیم در وظایف مشارکت می‌کنند.
4. بصری‌سازی وظایف
- اسکرام: از برد اسکرام برای مدیریت وظایف استفاده می‌شود.
- کانبان: از تخته کانبان برای نمایش وظایف و پیشرفت استفاده می‌شود.
شباهت‌های اسکرام و کانبان
سکرام و کانبان شباهت‌های متعددی دارند که آن‌ها را به روش‌هایی مکمل در مدیریت پروژه تبدیل می‌کند:
- رویکرد چابک (Agile): هر دو بر اصول چابک تأکید دارند و به بهبود مستمر، همکاری تیمی، و انعطاف‌پذیری در مدیریت وظایف می‌پردازند.
- بصری‌سازی کارها: هر دو از ابزارهایی مانند تخته‌ها (Board) برای نمایش وضعیت وظایف و جریان کارها استفاده می‌کنند.
- تمرکز بر ارزش: هدف هر دو روش ارائه ارزش بیشتر به مشتری در کمترین زمان ممکن است.
- ارتقای بهره‌وری تیم: هر دو روش تلاش می‌کنند با بهبود فرآیندها و مدیریت بهتر وظایف، کارایی و بهره‌وری تیم را افزایش دهند.
- انعطاف‌پذیری در تغییرات: هر دو قابلیت پذیرش تغییرات در اولویت‌ها و نیازهای پروژه را دارند.
چه زمانی از اسکرام استفاده کنیم؟
استفاده از اسکرام مناسب است زمانی که پروژه یا تیم شما دارای شرایط زیر باشد:
-
پروژه‌های پیچیده و تکرارپذیر:
اگر پروژه شما دارای نیازهای پیچیده‌ای است که به صورت تدریجی و تکرارپذیر (Iterative) توسعه می‌یابد، اسکرام بهترین گزینه است. -
تیم‌های کوچک و منسجم:
اسکرام برای تیم‌هایی با تعداد کم (معمولاً بین 3 تا 9 نفر) که همکاری نزدیکی دارند و به دنبال تعامل مداوم هستند، بسیار مناسب است. -
نیاز به شفافیت بالا:
اگر نیاز دارید که فرآیند توسعه شفاف باشد و همه اعضای تیم و ذینفعان از وضعیت پروژه در هر لحظه مطلع باشند، جلسات روزانه (Daily Stand-ups) اسکرام این هدف را محقق می‌کند. -
محصولات با ویژگی‌های در حال توسعه:
در محصولاتی که ویژگی‌ها و قابلیت‌های جدید به‌صورت مداوم اضافه می‌شوند و اولویت‌ها ممکن است تغییر کنند، اسکرام به مدیریت تغییرات کمک می‌کند. -
نیاز به تحویل مداوم ارزش:
اگر مشتریان شما نیاز دارند که در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت ارزش دریافت کنند، اسکرام با تقسیم پروژه به اسپرینت‌های کوتاه‌مدت این نیاز را برآورده می‌کند. -
تأکید بر بازخورد و بهبود مستمر:
اگر تیم یا پروژه شما نیاز به دریافت بازخورد مداوم و بهینه‌سازی فرآیندها دارد، جلسات بررسی اسپرینت (Sprint Review) و جلسات بازنگری (Retrospective) اسکرام بسیار کاربردی خواهند بود.
اسکرام زمانی مفید است که پروژه نیازمند ساختار، شفافیت، و تعامل مداوم باشد و به تحویل تدریجی ارزش به مشتری تمرکز کند.
چه زمانی از کانبان استفاده کنیم؟
استفاده از کانبان زمانی مناسب است که پروژه یا تیم شما دارای ویژگی‌ها و شرایط زیر باشد:
-
پروژه‌های با جریان مداوم (Continuous Flow):
اگر پروژه شما شامل وظایف جاری و غیرقابل‌پیش‌بینی است و نیاز به تحویل پیوسته نتایج دارید، کانبان بهترین گزینه است. -
تیم‌هایی با حجم کار متغیر:
کانبان برای تیم‌هایی که با حجم کاری متغیر مواجه هستند و نیاز به انعطاف‌پذیری بالایی در مدیریت وظایف دارند، مناسب است. -
نیاز به بهبود مستمر:
اگر تمرکز شما بر شناسایی و بهبود نقاط ضعف در فرآیندهای جاری است، کانبان با بصری‌سازی کارها و محدود کردن کار در جریان (WIP) به بهینه‌سازی کمک می‌کند. -
پروژه‌های بدون محدودیت زمانی خاص:
در پروژه‌هایی که محدودیت زمانی مشخصی ندارند و تکمیل وظایف به‌صورت تدریجی و بر اساس اولویت انجام می‌شود، کانبان روش ایده‌آلی است. -
تیم‌های بزرگ یا توزیع‌شده:
اگر تیم شما بزرگ است یا اعضا در مکان‌های مختلف کار می‌کنند، کانبان به دلیل بصری‌سازی کارها و انعطاف‌پذیری، مدیریت وظایف را تسهیل می‌کند. -
مدیریت وظایف روزمره:
کانبان در مدیریت وظایف کوچک و تکراری که نیازی به برنامه‌ریزی بلندمدت ندارند، بسیار کاربردی است. -
پروژه‌های متنوع با اولویت‌های متغیر:
اگر پروژه شما شامل چندین نوع وظیفه است که به ترتیب اهمیت اجرا می‌شوند، کانبان به مدیریت این وظایف کمک می‌کند.
کانبان مناسب پروژه‌ها یا تیم‌هایی است که به انعطاف‌پذیری بالا، مدیریت جریان کاری مداوم، و بهبود مستمر فرآیندها نیاز دارند. همچنین برای پروژه‌هایی با محدودیت‌های زمانی کمتر و وظایف پراکنده یا تکرارشونده، انتخابی ایده‌آل است.
ابزارهای مدیریت اسکرام و کانبان
1. Jira
یکی از ابزارهای محبوب برای مدیریت وظایف در هر دو روش است.
2. Trello
این ابزار برای بصری‌سازی وظایف کانبان ایده‌آل است.
3. Asana
برای تیم‌هایی که نیاز به مدیریت وظایف در یک محیط کاربرپسند دارند.
ترکیب اسکرام و کانبان: اسکرام‌بان (Scrumban)
در برخی پروژه‌ها می‌توان از ترکیبی از این دو روش استفاده کرد که به آن اسکرام‌بان گفته می‌شود. این روش انعطاف کانبان را با ساختار اسکرام ترکیب می‌کند و برای تیم‌هایی با نیازهای متغیر بسیار مناسب است.
نتیجه‌گیری
انتخاب بین اسکرام یا کانبان به نیازهای پروژه و تیم شما بستگی دارد. اگر به دنبال ساختار مشخص و تکرارپذیری هستید، اسکرام گزینه مناسبی است. اما اگر نیاز به انعطاف و مدیریت جریان کار دارید، کانبان بهترین انتخاب است. با درک تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو روش، می‌توانید رویکردی را انتخاب کنید که بیشترین ارزش را برای تیم و پروژه شما ایجاد کند. برای دیدن مطالب بیشتر در حوزه نرم افزار و IT وب وبلاگ فلسک به آدرس flaskdeveloper.ir مراجعه کنید.